Wat onderzoeken we?

We stellen bij elke doorlichting twee onderzoeksvragen:

1. In welke mate ontwikkelt de onderwijsinstelling haar eigen kwaliteit, met bijzondere aandacht voor de aansturing en de kwaliteitsbewaking van de onderwijsleerpraktijk?

2. In welke mate verstrekt de onderwijsinstelling kwaliteitsvol onderwijs dat tegemoetkomt aan de kwaliteitsverwachtingen uit het OK en respecteert ze de regelgeving?

Om de twee onderzoeksvragen te beantwoorden, voeren we vier onderzoeken uit:

Het onderzoek van de kwaliteitsontwikkeling
Het onderzoek van één of meerdere kwaliteitsgebieden
Het onderzoek van de onderwijsleerpraktijk
Het onderzoek van de bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne

We voeren de onderzoeken zowel op het niveau van het beleid van de instelling als op het niveau van de schoolwerking en de onderwijsleerpraktijk.

1. Het onderzoek van de kwaliteitsontwikkeling

Dit onderzoek richt zich op de kwaliteitsverwachtingen in de rubrieken ‘kwaliteitsontwikkeling’ en ‘beleid’ uit het OK. Het doorlichtingsteam onderzoekt in elke doorlichting volgende aspecten:

de visie en het strategisch beleid van de onderwijsinstelling;
het organisatiebeleid van de onderwijsinstelling;
het onderwijskundig beleid van de onderwijsinstelling;
de systematische evaluatie van de kwaliteit;
de betrouwbare evaluatie van de kwaliteit;
het borgen en bijsturen van de kwaliteit.

2. Het onderzoek van één of meerdere kwaliteitsgebieden

Een kwaliteitsgebied is een samenhangend geheel van één of meerdere kwaliteitsverwachtingen uit het OK. Bij de start van Inspectie 2.0 (januari 2018) zijn er vier kwaliteitsgebieden gedefinieerd:

rapportering en oriëntering
leerlingenbegeleiding
omgaan met diversiteit
personeelsbeleid en professionalisering

De kwaliteitsgebieden worden steeds schoolbreed onderzocht.

3. Het onderzoek van de onderwijsleerpraktijk

Dit onderzoek richt zich op de onderwijsleerpraktijk en op de kwaliteitsverwachtingen uit het OK die daar een rechtstreekse impact op hebben (zie de rubrieken ‘ontwikkeling van de lerenden’ en ‘resultaten en effecten’). Het doorlichtingsteam onderzoekt volgende aspecten:

afstemming van het aanbod op het gevalideerd doelenkader
leer- en ontwikkelingsgericht aanbod
leer- en leefklimaat
materiële leeromgeving
feedback
leerlingenevaluatie
leereffecten

Het onderzoek verloopt verschillend naargelang het onderwijsniveau.

in het kleuteronderwijs: het onderzoek verloopt geïntegreerd, het doorlichtingsteam bekijkt het aanbod in zijn totaliteit
in het lager onderwijs: het doorlichtingsteam bekijkt een selectie van twee leergebieden. De school kiest één leergebied, de onderwijsinspectie kiest het tweede
in het secundair onderwijs bekijkt het doorlichtingsteam een selectie van vakken
in het deeltijds kunstonderwijs bekijkt het doorlichtingsteam een selectie van vakken
in het volwassenenonderwijs bekijkt het doorlichtingsteam een selectie van opleidingen en modules (CVO) of een selectie van leergebieden en vakken (CBE)
in het buitengewoon basisonderwijs bekijkt het doorlichtingsteam het handelingsplanmatig nastreven van de onderwijsdoelen van (een selectie van) types die de school aanbiedt
in het buitengewoon secundair onderwijs bekijkt het doorlichtingsteam het handelingsplanmatig nastreven van de onderwijsdoelen van een selectie van (delen van) opleidingsvormen die de school aanbiedt

4. Het onderzoek van de bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne

Dit onderzoek richt zich op de kwaliteitsverwachting in de rubriek ‘beleid’ uit het OK en op de risicobeheersing in verband met de bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne (BVH). Het doorlichtingsteam onderzoekt in elke doorlichting volgende aspecten:

planning en uitvoering
ondersteuning
systematische en betrouwbare evaluatie
borgen en bijsturen van de kwaliteit

Het onderzoek verloopt aan de hand van drie processen die verband hebben met de bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. De instelling kiest één proces, de onderwijsinspectie kiest twee andere processen. Op basis van vaststellingen tijdens de doorlichtingsweek kan het doorlichtingsteam besluiten nog een vierde proces te onderzoeken.

Dit zijn de processen:

Proces 1: elektriciteit
Proces 2: gebouwen en onderhoud
Proces 3: noodplanning
Proces 4: ongevallen en hulpverlening
Proces 5: onthaal, aankoop en controle arbeidsmiddelen
Proces 6: producten met gevaarlijke eigenschappen
Proces 7: valgevaar en toegankelijkheid
Proces 8: verwarming
Proces 9: voedselveiligheid (niet van toepassing voor CLB en dko)

De ontwikkelingsschalen en processen BVH zijn terug te vinden op Doorlichten in de verschillende onderwijsniveaus